Wat betekent de hervorming van de registratierechten voor u?

Sinds 1 januari 2022 is er voor veel jonge starters een aanzienlijke verlaging mogelijk van de kosten bij de aankoop van hun eerste woning.

Wanneer een eigendom zoals een bouwgrond of een woning verandert van eigenaar moet een registratierecht worden betaald op de aankoopsom.

Aan deze verlaging naar 3% (i.p.v. 6%) zijn enkele voorwaarden gekoppeld :

• Het gaat om de aankoop van de eerste woning
• Kopers mogen niet in het bezit zijn van een andere bouwgrond of woonst. Is dat wel het geval dan betaal je het standaardtarief van 12%. Kocht u een nieuwe woning en verkoopt u de huidige woning binnen een termijn van 2 jaar dan kan u terugvallen op het verlaagde tarief.
• De aankoop moet gebeuren door een natuurlijk persoon (en niet door een rechtspersoon zoals een vennootschap).
• Het gaat om een zuivere aankoop. Bij een ruil of een overdracht van een eigendom van een vennootschap naar uw privé kan u geen beroep doen op deze tariefverlaging.
• De verkoop moet de volle eigendom omvatten. Het mag niet gaan om een verdeling van een mede-eigendom of een aankoop van het vruchtgebruik  of de blote eigendom (eigendom zonder woon-of verhuurrechten).
• De nieuwe regeling is niet van toepassing op de koop van een bouwgrond. Hierop wordt een tarief van 10% registratiebelastingen gehanteerd in het Vlaamse gewest. In het Waals en Brussels hoofdstedelijk Gewest is dat zelfs 12,5%
• Je moet binnen de 3 jaar na de aankoop gedomicilieerd zijn op het adres van deze nieuwe woning.

De Vlaamse regering wil via deze verlaagde registratiebelasting de aankoop van een eigen gezinswoning betaalbaarder maken. Om deze maatregel te compenseren wordt de aanschaf van een tweede woning of opbrengsteigendom gevoelig duurder. In dat geval stijgt de registratiebelasting van 10% naar 12%. Zo tracht men de concurrentie tussen eerste kopers en kopers van een tweede verblijf te beperken.

Een andere wijziging die opgenomen werd in deze hervorming is de verlaging van de registratiebelasting naar 1% (i.p.v. 5%) bij een ingrijpende energetische renovatie, sloop of herbouw van de enige, eigen woning binnen de termijn van 6 jaar. Hieraan zijn ook enkele condities aan verbonden:

• De authentieke akte werd opgesteld vanaf 1 januari 2022.
• Uit de EPB-aangifte moet blijken dat de werken vallen onder de noemer ‘ingrijpende energetische renovatie’ of een (gedeeltelijke) herbouw. De specifieke vereisten kan u nalezen op https://www.energiesparen.be/EPB-pedia/indeling-gebouw/IER.
• De koper moet voldoen aan de EPB-eisen die vermeld staan op de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen van het bouwproject.
• Na het uitvoeren van de IER-werken moet een E-peil van maximum E60 behaald worden.

Een andere ingrijpende maatregel is de uitdoving van de meeneembaarheid. Voorheen kon u de registratierechten die u reeds betaalde voor een vorige woning betaalde in mindering brengen bij de aankoop van een nieuwe woning. Vanaf 1 januari 2024 wordt deze gunstregeling volledig stopgezet. Tot 31/12/23 heeft u wel nog de keuze tussen het nieuwe 3% tarief zonder de meeneembaarheid of het voormalige 6% tarief met toepassing van de meeneembaarheid tot 13.000 EUR (dit plafond is wel geïndexeerd en gebeurt in schijven van 500 EUR). Er moet wel voldaan worden aan volgende voorwaarden:

• De authentieke akte van de aankoop van de nieuwe woning moet gebeuren voor voor uiterlijk 31/12/23
• De authentieke akte van de eerste aankoop moet gebeurd zijn voor 1/1/2022. Op die manier wordt ook de instroom in meeneembaarheid beperkt.

Tenslotte wordt ook de rechtenvermindering bij de aankoop van een ‘bescheiden woning’ sterk teruggeschaald.

Een ‘bescheiden woning’ wordt tegenwoordig gedefinieerd als de aankoop van de enige, eigen woning, niet gelegen in de kernsteden of de Vlaamse Rand rond Brussel met een maximumprijs 220.000 EUR. Voor de kernsteden en de Vlaamse Rand rond Brussel bedraagt dit 240.000 EUR.

Hieronder vindt u een tabel van de kernsteden in Vlaanderen:

Deze beperking van de rechtenvermindering geldt bij authentieke akten opgesteld vanaf 1 januari 2022 en houdt volgende tariefwijzigingen in:

• Voor de enige, eigen woning daalt de bijkomende vermindering van 5600 EUR naar 2800 EUR.
• Voor de enige, eigen woning met ingrijpende energetische renovatie daalt deze vermindering van 4800 EUR naar 960 EUR.